W aranżacji terenów zielonych ogromne znaczenie ma dobór odpowiednich roślin oraz ich przemyślane zestawienie. Idealnym „partnerem” dla kwiatów oraz trawników są krzewy ozdobne. W zależności od wybranej odmiany mogą stanowić bardzo efektowne tło dla kwitnących roślin lub też samodzielną dekorację, dzięki efektownym owocom bądź pięknym kwiatostanom. Ogromna liczba gatunków i odmian pozwala na dobór odpowiedniego rozwiązania wedle własnych preferencji. W najbardziej ogólnej klasyfikacji można wyróżnić krzewy ozdobne: iglaste, liściaste i pnącza, a także wysokie, średnie, niskie.
Wybór rośliny
Dobór odpowiedniego gatunku i odmiany jest zadaniem wymagającym starannego przemyślenia. Istotne znaczenie ma wielkość ogrodu. Determinuje tak naprawdę rozmiary rośliny oraz jej formę. Pośród wielu propozycji ogrodniczych znajdują się rośliny, które dorastają zaledwie do kilku centymetrów wysokości, gdy inne osiągają klika metrów. Należy zwrócić uwagę na docelową wielkość, nie tę z momentu dokonania zakupu. Istotny jest także pokrój, czyli rozłożystość, kształt.
Mając świadomość ograniczenia przestrzennego można rozważyć wygląd. Oznacza to konieczność wyboru między krzewami ozdobnymi zimozielonymi a kwitnącymi. Te pierwsze stanowią doskonałe tło – z uwagi na swoją jednolitą kolorystykę i możliwość formowania. Często wykorzystywane są do tworzenia żywopłotów, szpalerów, a nawet niewielkich labiryntów. W okresie wiosennym i letnim utrzymują zielony odcień, podkreślając barwę kwiatów innych roślin. W sezonie jesiennym mogą stanowić dodatkową ozdobę, zakładając, że wybór padnie na odmiany, których liście przebarwiają się w tym okresie. W porze zimowej swoją wyjątkową urodę i zieleń zachowują gatunki iglaste. Krzewy ozdobne kwitnące są szczególnie polecane do niewielkich ogrodów. Na takich przestrzeniach pełnią niejako dwie funkcje: stanowią element przestrzenny w architekturze krajobrazu oraz dekorację.
Posiadając wytyczne, co do wielkości oraz wyglądu rośliny należy rozważyć jeszcze wymagania, co do warunków uprawy, a więc:
- rodzaj gleby – Należy zwrócić uwagę jaka ziemia przeważa na terenie, czyli: czy wykazuje przepuszczalność? Jaki wskaźnik pH posiada? Czy preferuje grunt żyzny? Naturalnie można przeprowadzić zabiegi mające na celu poprawę właściwości gleby i dostosowanie jej do określonej rośliny. Jednak zbyt mocno odbiegające parametry będą wymagały intensywniejszej pielęgnacji i mogą nie przynieść oczekiwanych rezultatów.
- rodzaj stanowiska – Istotne znaczenie dla każdej rośliny, a tym bardziej dla gatunków ozdobnych, ma wybór właściwego miejsca. Od niego zależy wzrost, wybarwienie, kwitnienie, owocowanie. Należy rozważyć jakie możliwości stanowiskowe daje ogród, czyli: Czy roślina będzie miała dużo słońca? Czy krzew będzie osłonięty przed wiatrem? Czy dana odmiana jest wrażliwa na mróz?
Pielęgnacja rośliny
Najlepszym okresem, z uwagi na dość umiarkowaną temperaturę, na sadzenie krzewów jest wiosna bądź jesień. Są to pory roku, w których następuje dość intensywny rozrost korzeni przy niewielkim przyroście części naziemnej. Dzięki temu łatwiej się aklimatyzują w nowych warunkach. Konieczne jest uprzednie właściwe oczyszczenie i przygotowanie gleby, czyli usunięcie chwastów i pozostałości innych roślin, a także zapewnienie odpowiedniej wilgotności oraz ilości składników odżywczych.
W zakresie nawadniania i nawożenia intensywność oraz częstotliwość tych zabiegów jest uzależniona od indywidualnych preferencji każdego gatunku i odmiany, jak też warunków stanowiskowych oraz pogodowych. Przy stosowaniu nawozów należy zachować umiar. Zaleca się przede wszystkim stosowanie preparatów mineralnych oraz kompostu.
Cięcie w pewnym stopniu jest także uwarunkowane indywidualnymi preferencjami każdej rośliny, jednak można przyjąć dla większości z nich podobne wytyczne. O czym należy pamiętać:
- Po raz pierwszy należy przyciąć roślinę: posadzoną wiosną – tuż po nasadzeniu, posadzoną jesienią – wczesną wiosną.
- Czas dokonania cięcia jest uzależniony od momentu kwitnienia rośliny (w przypadku krzewów kwitnących). W przypadku roślin kwitnących na pędach tegorocznych należy dokonać cięcia wiosną, a kwitnące w okresie letnim – tniemy późną wiosną. Rośliny zimozielone nie wymagają cięcia pielęgnacyjnego, gdyż jest ono stosowane głównie w celu zapewnienia obfitszego kwitnienia oraz owocowania. Zaleca się natomiast w ich przypadku cięcie formujące.
- Cięcie formujące wykonuje się w zależności od intensywności i prędkości wzrostu pędów ( z reguły raz na rok).
- W przypadku wszystkich krzewów ozdobnych zaleca się stosowanie cięcia odmładzającego co kilka lat. Polega na usuwaniu najstarszych pędów i zapewniania większych prześwitów dla rozwoju młodszych pędów.
W pielęgnacji krzewów ozdobnych dużą role odgrywa właściwe ściółkowanie. Należy je stosować w celu zabezpieczenia rośliny przed przemarzaniem korzeni i zachwaszczeniem. Do zabiegu można wykorzystać korę, gałązki drzew, wióry, drobne kamienie.